Çalışanların yıllık ücretli izin hakkı, Anayasal bir hak olup, yıllık ücretli izin hakkından kanunen vazgeçilemiyor. Yılın belirli bir zamanında iş ortamından uzak kalıp dinlenmek, çalışanların verimliliğini ve motivasyonunu artıran önemli bir etken.

Yıllık izin kullanımları, ülkemizde genel olarak okulların tatiline ve yükseköğretim kurumları sınavına (YKS) endeksli olup, okulların kapanması ve üniversite giriş sınavlarının yapılması ile işyerlerinde izin kullanımına ilişkin talepler de başladı.

Bu yazımda, yıllık izin süreleri ve yıllık izin uygulamasına ilişkin temel ilkelerini bilgilerinize sunmak istiyorum.

Yıllık İzne Hak Kazanma Şartı

İşyerinde işe başladığı tarihten itibaren, deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçi yıllık ücretli izne hak kazanıyor. Bir yıllık sürenin hesabında işçinin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştığı süreler birleştirilerek göz önüne alınıyor. Gelecek izin hakları için bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak bir yıl geçmesi gerekiyor.

Yıllık İzin Süreleri

Yıllık ücretli izin süresi, işyerindeki çalışma süresi ve yaşa göre değişiyor. Hizmet süresi;

– Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlar için 14 iş gününden,

– Beş yıldan fazla 15 yıldan az olanlar için 20 iş gününden,

– 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlar için 26 iş gününden az olamaz.

 Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 iş gününden az olamıyor. Bu süreler asgari izin süreleri olup, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmeleri ile artırılabiliyor.

Beşinci Yılın İzni

Uygulamada en çok duraksama, beşinci yılın izin süresinde yaşanıyor. Yasada hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanların izin süresi 14 gün öngörülmüş. Birinci yılın iznine, birinci yılın sonunda hak kazanılıyor ve izin ikinci yıldan itibaren kullanılmaya başlanıyor. Buna göre, beşinci çalışma yılının sonunda hak kazanılan ve altıncı yıldan itibaren kullanılacak olan beşinci yılın izin süresi 14 iş günü oluyor.

Yıllık İzin Uygulaması

Esas olan, yıllık iznin kesintisiz bir şekilde kullandırılması. İznin kullanım zamanına ilişkin karar işverene ait olmakla birlikte, işveren tarafından bölünemiyor. Ancak tarafların anlaşmasıyla, bir bölümü 10 günden az olmamak üzere bölümler halinde kullanılabilir.

İzin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Bu günlerin izin sürelerine eklenir.İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

Yıllık İzin Kullanımı İçin Yol İzni

İşçi yıllık ücretli iznini işyerinin bulunduğu yerden başka yerde geçirecekse, talep etmesi ve bu hususu belgelemesi koşuluyla, gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere, işveren işçiye toplam dört güne kadar ücretsiz yol izni vermek zorundadır..

İzin Ücreti

İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini, işçinin izne başlamasından önce peşin olarak ödemek ya da avans olarak vermek zorundadır.

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin ayrıca ödenmesi gerekiyor. Yıllık izin ücreti sigorta primine tabi olup, sigorta primi işçi ve işveren paylarının ödenmesine devam ediliyor.

İşçi ve işverenlerimizin bilgisine sunarım.

23.06.2022

TUNA TOKUÇ

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Yayla Mah. 1612 Sokak Kat: 2 No140 Merkez Isparta

0541 685 70 76

smmmtunatokuc@gmail.com

İnstagram: @ispartamuhasebe